ПРИМЕЧАНИЯ
вает, что
требование Альберти «конструктивно невыполнимо». Но очевидно Аль
берти хочет лишь приблизительно наметить характер изогнутой линии, как видно
из чертежа 85.
Не забудем, что D
= 6h D. Если */24 D обозначить чв|рез m, то Dr выразится
через 20 4/7
т, а отрезок ее, очевидно, будет piaseiH--—г » то есть —— т.
Рассмотрение
чертежа склоняет нас к тому, что чтение «на одну девятую часть )
(noma вместо septima) гораздо (вероятнее (стр. 208, строка 6 сверху), то есть
что,
D = 8/э D. Это оказывается в полном соответствии с кн. VII, где
фраза бесспорна.
Тогда конец D придется в точку f, и мы получаем:
7 D = 8/э
D
d' = 8/э
d
Указанное место
кн. VII в целом испорчено, повидимому, безнадежно. В до
полнение ко всем неясностям следует указать, что термин venter как будто указы
вает на наличие энтасиса, тогда как требование (СТР*
208, строка 13—14
сверху) этому не
соответствует.
Ввиду редкости
латинских изданий Альберти и интереса, который отрывок
представляет .в архитектурном отношении, мы помещаем ниже в подлиннике вы
держки из обоих разобранных мест.
Быть может,
кому-либо посчастливится больше и удастся исправить явно
испорченный текст.
Лг
/
с
85. Апотесис
колонны по Альберти
VI,
13. Per hocque centrum lineam ducimus ad pares angulos
aequidistantem
plantae. Istaec
igitur linea erit diameter imae retractionis:
cuius longitudo
fiet brevior quam
sit diameter plantae ex illius septima... Per centrum ventris
suum ducas diametrum: cuius longitudo aequalis sit diametro imae
retractionis...
Pro columnae magnitudine... summi circuli diameter ex diametro imae plantae
deducetur... Eritque retractionis ipsius diameter
minus diametro maximo
proiecturae ex
illius nona.
VII,
7. Capiam quidem ex columnis [, ] quas publicis operibus
ponere maiores
soliti sint Г , ]
earn quae media sit inter maximas atque inter minores [ , ] hanc
esse statuo pedes triginta. In hac igitur plantae maximam diametrum in partes
dividis novem coaequiales ex quibus dabis diametro
maximo summae proiecturae
partes octo. Erit
ea de re iproportio istarum uti novem ad
octo quam
sexquioctavam
nuncupant: parique proportione ponam ut sit in imo retractionis
imae diameter ad diametrum plantae. Nam plantae quidem novem huius istius*
retractionis octo. Rursus maximam diameter summae proiecturae ad sum-
mam retractionem ponam ut sit sexquiseptima.
[ 502 ]